1- تصميم سازي ذهني: اين دسته شامل تصميمات شخصي  شماست. تصميمي است كه احساسات و تمايلات فردي شما نقش اساسي را در آن بازي ميكند. مثلا اين مسئله كه چگونه ميخواهيد زندگي كنيد و يا از چه غذايي خوشتان مي آيد، تصميماتي ذهني ميباشند. در تصميم سازي ذهني شما ممكن است نقاط ضعف و قوت، قابليت ها، فرصتها، تهديدها و خواستنيهاي خود را نيز لحاظ كنيد.

2- تصميم سازي عيني: اين تصميم سازي كاملا غير احساسي و عمومي است.اين دسته از تصميم سازي واجد مسئوليت ميباشد، از اينرو مستلزم تصميماتي معقول،دفاع پذير و مسئولانه است.در اين تصميم گيري بايستي غير از خواسته هاي خود به نيازهاي ديگران نيز اهميت داد.

3- تصميم سازي تركيبي: شامل تصميمات پيچيده و دشواريست كه هر دو عنصر احساس و تفكر عقلاني و خردگرا در آن دخيل مي باشد.

ويژگيهاي يك تصميم گيرنده خوب:

1- عزت نفس (نه غرور): يك فاكتور مهم در تصميم سازي است.برخي افراد به آساني تحت فشار ديگران به انجام هر كاري وادار ميشوند،كه به علت اعتماد بنفس پايين اينگونه افراد است.هرگز نسبت به خود احساس تاسف نكنيد.به تمام مشكلات صرفنظر از ميزان دشواري و پيچيدگي، به عنوان يك فرصت براي رشد و بهبود زندگي خود بنگريد.و ازاينگونه فرصتها نيز به نحو احسن استفاده كنيد.

2- شجاعت:شجاعت يعني به انجام رسانيدن كاري كه از آن وحشت داريد.شجاعت يعني براي خود تصميم گرفتن.افرادي كه گرفتار عزت نفس پايين هستند را ميتوان با صحبت به انجام هر كاري متقاعد ساخت چراكه آنها به خود اطمينان نداشته و بيش از حد به  نصايح ديگران وابسته هستند.وهمچنين  شجاعت و توان گوش فرا دادن به افكار خودشان را ندارند.چنانچه شما براي خود تصميم نگيريد،ديگران براي شما تصميم گيري خواهند كرد.انسانهاي ضعيف همواره از ميان آلترناتيوهايي(گزينها) كه به خودشان تعلق ندارد تصميم گيري ميكنند!

3- صداقت:صداقت يعني همان چيري كه  به واقع هستيد ،باشيد.نسبت به خود و ديگران عيني بيانديشيد.اين مهم است كه نقاط ضعف و قوت خود را شناسايي كنيد.صادق بودن با خود مهمترين كاريست شما ميتوانيد انجامش دهيد.

4- عشق: عشق يعني اهميت دادن به خود و ديگران. يعني شب هنگام  كه ميخواهيد بخواب رويد، مطمئن باشيد كه استعدادها و قابليت هاي شما با تصميم سازي هايتان در راه خدمت رساني به ديگران بوده است. عشق يعني در آغوش گرفتن بدون الزام و قيد و بند.

5- يك شنونده خوب بودن، واقع بين بودن، در برابر بازخوردها انعطاف پذير و شكست ناپذير بودن، تمايل به اولويت بندي وظايف و تصميمات، و اجتناب از افكار و تصورات قالبي از ديگر ويژگيهاي يك تصميم گيرنده خوب است.

6 كلاه براي تصميم گيري:اين كلاه ها به شما كمك ميكنند تا به تصميمات و مشكلات از زوايا و دورنماهاي متفاوتي نظر افكنده و شما را به خارج شدن و رهايي از سبك تفكر عادي و خوگرفته تان وا ميدارند. با اين كلاه ها قادر خواهيد بود شرايط را شفاف تر ببينيد.

1- كلاه سفيد: با اين كلاه تصميم گيري، شما بروي داده هاي موجود تمركز مي كنيد. به اطلاعاتي كه در دسترس داريد نظر كنيد، و دريابيد چگونه مي توانيد از آنها بياموزيد. بدنبال شكافها در دانش و شناخت خود بگرديد و بكوشيد يا آنها را پر كرده و يا هنگام تصميم سازي آنها را منظور كنيد.سپس سعي كنيد آنها را با داده هاي پيشين قياس كرده و با برون يابي(تعميم الگوهاي گذشته به آينده) نتيجه را پيش بيني كنيد.

2- كلاه قرمز: با اين كلاه شما به مشكلات يك پاسخ هيجاني و واكنشي ميدهيد.همچنين سعي كنيد واكنش هيجاني ديگران نسبت به تصميم خود را، در ذهن مجسم كنيد.بكوشيد پاسخهاي افرادي را كه از استدلالهاي شما آگاهي چنداني ندارند را پيش بيني كنيد.

3- كلاه سياه: با اين كلاه شما به تمام نقاط منفي و بد تصميم مي نگريد. خيلي محتاطانه و با حالت دفاعي به آن نگاه كنيد. سعي كنيد دريابيد چرا ممكن است آن تصميم عملي و كارساز نباشد. اين كلاه نقاط ضعف تدبير شما را مشخص ميسازد، و به شما امكان ميدهد آنها را حذف و يا اصلاح كرده و يا با مهيا ساختن، طرح عمليات هنگام وقوع موارد غير مترقبه ، به مقابله با آنها بپردازيد.

4- كلاه زرد: با اين كلاه شما مثبت مي انديشيد.نقطه نظر خوشبينانه اي كه كمك ميكند تمام منافع تصميم و ارزش موجود در آن را مشاهده كنيد.اين كلاه به شما كمك ميكند تا به رغم تمام چيزهايي كه بنظر تيره و تاريك و دشوار مي آيند، شما مايوس نگرديده وبه مسير خود ادامه دهيد.

5- كلاه سبز: با اين كلاه خلاقانه مي انديشيد.با آن مي توانيد راه حلهاي خلاقانه و ابداعي براي مشكلات ارائه دهيد.يعني آزاد انديشي بي قيد و بند .

6- كلاه آبي:با اين كلاه شما در فرايند تصميم سازي كنترل خواهيد داشت. اين كلاه مختص روساي جلسات است كه در مواقع ضروري اعضاي جلسه را به بكار بستن كلاه هاي مذكور هدايت ميكنند.

چگونه درباره مسايل زندگي تصميم گيري كنيد:

1- نسبت به قابليتها وتواناييهاي خود واقع بين باشيد: انديشيدن به راهبردهايي كه وراي توانايي هاي شماست، ميتواند منجر به تباهي زندگي شما گردد. هرگاه هدفي غير قابل دسترس باشد، اما شما براي دستيابي به آن تلاش كنيد، شكست به تبع آن، ميتواند براي شما بسيار دردناك بوده و موجب اتلاف انرژي و وقت شما گردد. شما بايستي با لحاظ كردن ظرفيت ها و ارزشهاي خويش تصميم گيري كنيد و نه اينكه مدام بكوشيد برتر از ديگران باشيد. به ياد داشته باشيد چنانچه كوشش كنيد به ناممكن دست يابيد قطعا شكست خواهيد خورد. بنابراين همواره هدفي كه براي شما ميسر است را بجوييد.

2- كسي كه از عهده چالش ها بر نيايد از قابليتهاي خود بي اطلاع است. هر شخصي نسبت به زندگي خود مسئول است. بي ارادگي و رفتار منفعلانه از شما محافظت نخواهد كرد. فرد بايستي پيش از تصميم گيري مسئوليت تصميم خود را بعهده گيرد. بسيار افرادي كه در طي زندگي خود از  روياها، اعتيادها و مذهب، براي پر كردن خلاء دروني خود، كه سرتاسر وجودشان را احاطه كرده پيروي ميكنند، اما غافل از اينكه تنها مكاني كه بايد به جستجوي آن بپردازند، باطن خويشتن شان است.

3- هر فردي بايد شخصا براي خود انديشيده و تصميم بگيرد. رهبران و پيروان آنان، با مشكلات متفاوتي دست به گريبانند. رهبران بايد پيوسته در اين انديشه باشند كه آيا پيروانشان وفادارانه از آنها پيروي خواهند كرد ،پيروانان نيز بايد پيوسته در اين انديشه باشند، كه آيا رهبرانشان آنها را به سرزمين موعود هدايت خواهند كرد؟ بنابراين هم رهبران و هم پيروانانشان برده نيازهاي يكديگر ميباشند.

نكاتي ارزشمند و آموزنده در رابطه با تصميم گيري و زندگي:

1- تنها رقابت سالم و حقيقي رقابت در تغيير دادن خودتان (در محدوده قابليتها و استعدادهاي فرديي تان) است.

2- هرگز به ديگران غبطه نخوريد. چراكه فردي كه به ديگران حسد ميورزد، هرگز به آرامش  خاطر دست نمي يابد.

3- تلاش براي دستيابي به اهدافي كه بازتابي از ارزشهاي شخصي شما نيستند، علت اصلي ناكامي هاي شماست.

4- هنر زندگي در سازگاري هاي پيوسته با شرايط است.

5- سرنوشت با فرصتها شكل ميگيرد و نه با بخت و شانس.

6- در تصميم گيري هاي شخصي، هيچ كس بهتر از خود شما، براي مشورت وجود ندارد. چراكه هيچ فردي به اندازه خود شما از مشكلات، قابليتها، ويژگيها، اخلاقيات، خواسته ها و گذشته شما آگاهي ندارد.

7- چيزهايي وجود دارند كه تنها شما قادر ميباشيد براي خود انجام داده و فراهمشان كنيد و نه فرد ديگري. از جمله خوشبختي، خوشي، سلامتي و آرامش.

8- شما نزد ديگران به همان اندازه داراي ارزش هستيد كه نزد خودتان. چنانچه براي خود ارزش قائل نباشيد، ديگران نيز براي شما ارزشي قائل نخواهند شد.

9- غالب افراد بيشتر اوقاتشان را صرف استاد شدن در چيزهاي پيش پا افتاده و  كم اهميت ميكنند. زمان بدون تفكرات بزرگ و سازنده بدون اعتبار است. زمان كمياب ترين منبع است و تا زماني كه مديريت نگردد، هيچ چيزي قابل مديريت نخواهد بود.

10- متاسفانه افراد بيش از اينكه به ديگران دروغ بگويند، به خودشان دروغ ميگويند.

11- پرندگان پروار ميكنند، وقتي خسته ميشوند، فرود مي آيند....انسانها مي انديشند، وقتي خسته ميشوند، ميگويند: فهميدم .